Đồng yên mất giá khó dừng lại? Gói kích thích trị giá 21 nghìn tỷ yên đã kích hoạt thị trường, sự phục hồi cần sự can thiệp thực sự của ngân hàng trung ương

Thị trường ngoại hối tháng 11 lại một lần nữa gây chấn động. USD/JPY vượt mốc 157.89, thiết lập mức cao mới trong gần 10 tháng, trong khi chính phủ Nhật Bản ngày 21/11 đã phê duyệt gói kích thích kinh tế trị giá 21.3 nghìn tỷ yên, được xem là một trong những yếu tố chính thúc đẩy biến động tỷ giá.

Trong kế hoạch chi tiêu bổ sung quy mô lớn nhất kể từ sau đại dịch, các biện pháp trợ giá đã chiếm phần lớn, đạt 11.7 nghìn tỷ yên. Nguồn vốn huy động đến từ tăng thuế do lạm phát thúc đẩy và phát hành trái phiếu chính phủ mới. Thị trường lo ngại rằng, chi tiêu tài chính quy mô lớn có thể làm suy yếu thêm hiệu quả chính sách tiền tệ của Nhật Bản, gia tăng áp lực giảm giá đồng yên.

Lợi suất trái phiếu chính phủ tăng vọt, tỷ giá chịu áp lực

Sau khi công bố gói kích thích, phản ứng của thị trường rất nhanh. Ngày 20/11, lợi suất trái phiếu 10 năm của Nhật Bản tăng lên 1.842%, mức cao nhất kể từ năm 2008. Sự tăng lợi suất này thường đi kèm với kỳ vọng đồng tiền sẽ giảm giá, do nhà đầu tư yêu cầu lợi nhuận cao hơn để bù đắp rủi ro mất sức mua.

Sự giảm nhanh của đồng yên so với đô la Mỹ đã phản ứng dây chuyền rõ rệt. Chi phí nhập khẩu tăng, các doanh nghiệp buộc phải nâng giá bán, các cuộc đàm phán tiền lương cũng trở nên sôi động hơn. Tình hình lạm phát theo chu kỳ này cuối cùng đã thu hút sự chú ý của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản.

Thống đốc Ngân hàng Trung ương phát tín hiệu tăng lãi suất

Gần đây, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nhật Bản Ueda Kazuo cho biết, sự yếu đi liên tục của đồng yên sẽ đẩy giá nhập khẩu lên cao hơn, từ đó làm gia tăng áp lực lạm phát. Ông nhấn mạnh rằng, mức độ ảnh hưởng của biến động tỷ giá đến giá cả còn vượt xa trước đây, Ngân hàng Trung ương phải cảnh giác hơn. Lời phát biểu này được thị trường hiểu như một tín hiệu chuẩn bị cho việc tăng lãi suất vào tháng 12.

Nếu Ngân hàng Trung ương Nhật Bản thực sự bắt đầu tăng lãi suất vào tháng 12, sự thu hẹp chênh lệch lãi suất sẽ hỗ trợ tỷ giá yên. Tuy nhiên, nhà chiến lược ngoại hối của Ngân hàng Quốc gia Úc Rodrigo Catril cho rằng, dựa vào can thiệp của ngân hàng trung ương một cách đơn thuần khó có thể đảo ngược xu hướng giảm giá. Kinh nghiệm lịch sử cho thấy, trừ khi có sự phối hợp chặt chẽ giữa kỷ luật tài chính và chính sách tiền tệ, các hành động can thiệp chỉ là cơ hội để bán khống đồng yên.

Vượt 160 chỉ còn là vấn đề thời gian?

Thị trường đang tập trung vào mốc tâm lý 160. Năm ngoái, chính quyền Nhật Bản đã nhiều lần can thiệp trong vùng này. Tuy nhiên, nếu Ngân hàng Trung ương chọn bỏ qua kế hoạch tăng lãi suất, việc USD/JPY vượt qua mốc 160 chỉ còn là vấn đề thời gian. Ngược lại, nếu ngân hàng trung ương theo xu hướng kỳ vọng tăng lãi suất, việc đồng yên hồi phục về dưới 150 cũng không phải điều không thể.

Điều hiện tại đang chú ý là quyết định của Ngân hàng Trung ương vào tháng 12. Lựa chọn chính sách sẽ quyết định hướng đi của đồng yên trong tương lai: tiếp tục giảm giá để tìm đáy hay phản ứng tăng trở lại dưới tác động của các hành động của ngân hàng trung ương.