Biến động: Sự biến động của thị trường là gì và tầm quan trọng của nó đối với nhà giao dịch như thế nào

2025-12-24 10:23:40

Ý nghĩa của Volatility

Volatility (độ biến động) là một chỉ số thống kê thể hiện mức độ biến động mạnh của giá tài sản trong một khoảng thời gian xác định. Chỉ số này được tính dựa trên độ lệch chuẩn (standard deviation) của lợi nhuận hàng năm. C càng cao, rủi ro trong giao dịch càng lớn. Tuy nhiên, các nhà giao dịch chuyên nghiệp thường không xem độ biến động là mối đe dọa mà là cơ hội để tạo lợi nhuận.

Volatility có thể chia thành hai loại: độ biến động tuyệt đối (Absolute volatility) đo bằng phần trăm thay đổi giá và độ biến động tương đối (Relative volatility) so sánh mức độ biến động của một tài sản so với tài sản khác. Hiểu rõ sự khác biệt này giúp nhà giao dịch lựa chọn chiến lược phù hợp.

Mức độ biến động của thị trường

Độ biến động ảnh hưởng đến nhà giao dịch theo nhiều cách. Đầu tiên, giá trị danh mục có thể thay đổi nhanh chóng, lệch khỏi mục tiêu lợi nhuận đã lập kế hoạch. Thứ hai, chi phí giao dịch của các tài sản có độ biến động cao thường tăng lên, làm cho việc tạo lợi nhuận ròng trở nên khó khăn hơn. Thứ ba, khi độ biến động tăng, mức độ không chắc chắn trên thị trường cũng tăng theo.

Cách đo lường và tính toán Volatility

độ lệch chuẩn (Standard Deviation)

Cách đơn giản nhất để đo độ biến động là tính độ lệch chuẩn của biến động giá trong các khoảng thời gian khác nhau. Công thức này giúp nhà giao dịch hiểu rõ phân phối của giá quanh trung bình, đồng thời cung cấp thông tin về khả năng giá sẽ di chuyển theo hướng nào.

Các bước tính:

Thu thập dữ liệu giá cổ phiếu trong quá khứ
Tính trung bình của tất cả các giá
Tính chênh lệch giữa từng giá và trung bình
Bình phương chênh lệch đó
Tổng bình phương rồi chia cho số dữ liệu (tính phương sai)
Lấy căn bậc hai của phương sai

Ví dụ tính toán: Giả sử cổ phiếu có giá 10, 12, 9, 14 trong 4 ngày

Trung bình = (10 + 12 + 9 + 14) ÷ 4 = 11.25
Chênh lệch: -1.25, 0.75, -2.25, 2.75
Bình phương: 1.56, 0.56, 5.06, 7.56
Tổng = 14.75
Phương sai = 14.75 ÷ 4 = 3.69
Độ lệch chuẩn = √3.69 ≈ 1.92

Vì vậy, giá cổ phiếu thường lệch khỏi trung bình khoảng 1.92 đồng.

Chỉ số VIX (Chỉ số sợ hãi)

VIX (Chỉ số biến động) là một chỉ số đo lường độ biến động được công nhận rộng rãi trên thị trường Mỹ. Chỉ số này đo kỳ vọng của các nhà giao dịch về biến động giá của S&P 500 trong 30 ngày tới, dựa trên các giao dịch quyền chọn (options).

Khi VIX cao, thị trường thể hiện sự sợ hãi và không chắc chắn tăng lên, làm giá quyền chọn trở nên đắt hơn. Ngược lại, khi VIX thấp, tâm lý thị trường ổn định hơn.

###Beta (Beta)

Beta đo mức độ rủi ro của tài sản so với thị trường chung. Beta lớn hơn 1 cho thấy tài sản có độ biến động lớn hơn thị trường. Ví dụ, Beta = 1.5 nghĩa là khi thị trường tăng 10%, tài sản dự kiến tăng 15%.

Tuy nhiên, Beta có những hạn chế:

Giá trị Beta có thể thay đổi theo thời gian
Beta khác nhau theo xu hướng thị trường (lên hay xuống)
Các chứng khoán ít giao dịch có thể cho ra giá trị Beta sai lệch
Beta đo sự di chuyển chung, không phản ánh độ biến động thực sự

Độ biến động quá khứ và độ biến động dự kiến

Độ biến động quá khứ (Historical Volatility)

Còn gọi là độ biến động thống kê, đo mức độ lệch khỏi trung bình của giá trong quá khứ. Thường sử dụng dữ liệu từ 10 đến 180 ngày giao dịch, tùy theo khung thời gian giao dịch.

Khi độ biến động quá khứ tăng, cho thấy có những bất ổn mới trong thị trường. Ngược lại, khi giảm, biểu thị sự bình ổn đã trở lại.

Độ biến động dự kiến (Implied Volatility)

Được tính dựa trên giá trị của các quyền chọn (options) trên thị trường, phản ánh kỳ vọng của thị trường về mức độ biến động của giá trong tương lai. Nhà giao dịch dùng chỉ số này để đánh giá cơ hội và xây dựng chiến lược.

Một điểm cần lưu ý là độ biến động dự kiến không phải là khoa học chính xác, không nên dựa hoàn toàn vào để ra quyết định giao dịch.

Độ biến động trong thị trường Forex

Đặc điểm của độ biến động tiền tệ(

Độ biến động trong thị trường Forex đo lường sự thay đổi giá trị của các đồng tiền. Các đồng tiền có độ biến động cao sẽ dao động mạnh, tạo cơ hội lợi nhuận nhưng cũng đi kèm rủi ro cao hơn.

Các cặp tiền tệ có độ biến động cao:

USD/ZAR )Đô la Mỹ / Rand Nam Phi(
USD/MXN )Đô la Mỹ / Peso Mexico(
USD/TRY )Đô la Mỹ / Lira Thổ Nhĩ Kỳ(

Các cặp tiền tệ có độ biến động thấp:

EUR/GBP )Euro / Bảng Anh(
NZD/USD )Đô la New Zealand / Đô la Mỹ(
USD/CHF )Đô la Mỹ / Franc Thụy Sỹ(
EUR/USD )Euro / Đô la Mỹ###

(Chỉ số đo độ biến động)

Bollinger Bands giúp xác định thị trường quá mua (overbought) hoặc quá bán (oversold). Khi giá chạm vào các dải ngoài, có thể dự báo sự thay đổi hướng sắp tới.

Average True Range (ATR) đo độ biến động trực tiếp. Nhà giao dịch dùng để xác định mức dừng lỗ phù hợp.

Chỉ số sức mạnh tương đối ###RSI### đo sức mạnh của sự thay đổi giá, giúp xác định điểm mua bán quá mức do mua hoặc bán quá nhiều.

###Chiến lược giao dịch trong thị trường biến động cao

Sử dụng Stop Loss có kỷ luật Việc đặt stop loss là nền tảng quản lý rủi ro. Trong thị trường Forex biến động, mức stop loss cần phù hợp với độ biến động hiện tại để tránh bị dừng lỗ do dao động nhất thời.

Tuân thủ kế hoạch giao dịch Nhà giao dịch cần có kế hoạch rõ ràng và tuân thủ. Độ biến động sẽ không làm bạn mất kiểm soát nếu có hệ thống giao dịch vững chắc.

Giảm quy mô giao dịch Khi độ biến động tăng, có thể giảm quy mô để hạn chế tổn thất trong trường hợp xấu nhất.

Cách quản lý độ biến động trong danh mục đầu tư

(Quan điểm dài hạn

Đầu tư là trò chơi dài hạn, không nên kỳ vọng lợi nhuận ngay lập tức. Nếu bạn cần tiền trong vài tháng tới, tránh đầu tư vào các tài sản có độ biến động cao. Độ biến động nên xem như một phần của hành trình đạt mục tiêu dài hạn.

)Xem độ biến động như cơ hội

Khi giá giảm mạnh ###xuống giá(, đó có thể là cơ hội mua tài sản với giá thấp. Ở góc nhìn khác, độ biến động cao là sân chơi của các nhà giao dịch có kỹ năng quản lý rủi ro.

)Điều chỉnh cân đối danh mục

Vì độ biến động có thể ảnh hưởng nhanh đến giá trị danh mục, cần cân đối giữa các tài sản có độ biến động cao và thấp. Phân tán rủi ro diversification là chiến lược cơ bản để giảm tác động của độ biến động.

Tóm lại

Volatility là độ biến động thể hiện sự dao động của giá tài sản, là một chỉ số thống kê về độ không chắc chắn của thị trường. Hiểu rõ volatility giúp nhà giao dịch và nhà đầu tư đánh giá rủi ro, lựa chọn chiến lược phù hợp và tìm kiếm cơ hội tạo lợi nhuận.

Các phương pháp đo lường volatility đa dạng như độ lệch chuẩn, VIX, và Beta cung cấp các góc nhìn khác nhau về độ biến động. Nhà giao dịch có kinh nghiệm biết rằng độ biến động cao không nhất thiết phải tránh giao dịch, mà là cách để cải thiện quản lý rủi ro. Bằng việc học hỏi, luyện tập và tuân thủ kế hoạch giao dịch, bạn có thể thích nghi với thị trường biến động và đạt thành công trong giao dịch.

ATR-3,43%

Xem bản gốc

Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.