Những người sống sót hơn 5 năm trong thị trường crypto đều hiểu: Trước khi kiếm tiền, hãy học cách tồn tại.

Có một sự thật đau lòng: Đa số người trong thị trường crypto thất bại, không phải vì phân tích kém, mà vì không sống sót đến làn sóng cơ hội tiếp theo.

Hai kiểu người kiếm được tiền trong crypto

Quan sát kỹ sẽ thấy, người thắng thật sự chia thành hai loại:

1. Lão làng trải qua nhiều chu kỳ

Đã từng chứng kiến bong bóng ICO, vượt qua mùa hè DeFi, tham gia cơn sốt NFT, cũng từng trải qua cú sập FTX. Những người này đầy vết thương, nhưng vẫn còn sống. Vì sao? Vì niềm tin cốt lõi của họ là: Sống sót quan trọng hơn kiếm tiền.

Mỗi lần “thảm họa” đều khiến họ cẩn trọng hơn, biết cắt lỗ, hiểu rõ rủi ro.

2. “Người may mắn”

Lý thuyết mà nói, nhóm này lẽ ra đã bị loại khỏi cuộc chơi—full margin sàn FTX, cháy tài khoản tháng 10, fomo đỉnh bị kẹp… nhưng họ vẫn sống sót. Có thể vì chỉ bỏ chút tiền lẻ, có thể nhờ ví lạnh cứu được, hoặc đơn giản là may mắn.

Điểm chung: Họ đã học được một điều bằng “máu”—Quản lý rủi ro là kỹ năng sinh tồn.

Tại sao có người sau 5 năm không giàu mà còn tự trách?

Câu hỏi này vốn đã sai.

5 năm đó có thể bao gồm:

• Thời kỳ bear market không làm gì cả (thực ra là đúng)
• FTX sập mất hết lợi nhuận một năm
• 3 lần cháy tài khoản
• Đủ loại sai lầm như học phí
• Thực sự đang học hỏi, không phải cờ bạc

Điều đáng quan tâm không phải là “Tại sao chưa giàu”, mà là “Bây giờ còn sống không, có đợi được sóng tiếp theo không?”.

Cùng là 5 năm, một người sống sót, vốn còn nguyên, kiến thức đủ đầy, so với người cháy tài khoản 4 lần, khác biệt một trời một vực. Mạng xã hội không thấy nhóm thứ hai, vì họ đã “im lặng rời cuộc chơi”.

Một cái bẫy bị bỏ qua: Quá bảo thủ

Có người sau khi thua lỗ lớn thì phản ứng quá đà.

Ban đầu chỉ muốn sống sót, sau thành sợ mọi rủi ro. Thấy cơ hội lại bảo “quá muộn rồi”, “có thể là bẫy”, chờ “cơ hội hoàn hảo”—nhưng hoàn hảo không tồn tại.

Kết quả: Sống sót thật, nhưng bỏ lỡ hết cơ hội. 5 tháng không giao dịch, từ $100 lên $500 vẫn chỉ đứng nhìn.

Đây gọi là “bẫy sinh tồn”—chỉ phòng thủ mà không tấn công, cuối cùng thành khán giả.

Lãi kép không ưu ái người hay cháy tài khoản

So sánh hai trường hợp:

Kiểu hay cháy tài khoản: $10k → $30k (gấp 3)→ cháy tài khoản mất 80% còn $6k → $30k (hồi vốn)→ lại cháy còn $3k. Cuối cùng còn $3k, thua lỗ nặng.

Kiểu sống sót ổn định: $10k → $15k (+50%)→ đợi cơ hội → $21k (+40%)→ kiên nhẫn đợi → $31.5k (+50%)→ $57k (+80%). Cuối cùng $57k, còn được hưởng lãi kép.

Bí quyết của người thắng không phải lệnh nào cũng lời to, mà là không bao giờ quay về con số 0.

4 nguyên tắc kiểm soát rủi ro

1. Quản lý vị thế: Không đầu tư số tiền khiến bạn mất ngủ nếu lỗ
2. Rủi ro đối tác giao dịch: Sau FTX mà còn để coin trên CEX? Đừng ngây thơ nữa, ví tự quản là bắt buộc
3. Đòn bẩy là chất độc: Flash crash tháng 10 không phải cá biệt, lúc nào cũng có thể xảy ra
4. Luôn để dành đạn dược: Khi thị trường giảm mới là cơ hội thật, nhưng phải còn tiền mới bắt được

Sự thật cuối cùng

Crypto không cần bạn dự đoán cơ hội tiếp theo là gì. Có thể là L2 đột phá, có thể là công nghệ bất ngờ nào đó. Bạn không thể đoán được.

Nhưng bạn cần sống sót đến lúc đó.

BTC từng bị tuyên bố “chết”, ETH từng bị chê bai, NFT từng bị nói “về mo”. Mỗi mùa bear market đều có người hét “xong rồi”. Nhưng chỉ cần bạn còn sống, vẫn có thể mua đáy.

Chậm không sao, dừng mới là thua.

Rùa thắng không phải vì chạy nhanh, mà vì thỏ rơi xuống hố. Bạn chỉ cần mỗi ngày đều sống sót, mỗi ngày đều học hỏi, mỗi ngày đều bảo vệ vốn.

Khi cơ hội lớn đến, người khác đã “game over”, bạn vẫn còn đạn dược.

Lúc đó, thắng là điều tất yếu.