Chính phủ Mỹ đóng cửa 41 ngày đã tác động thế nào đến thị trường tiền mã hóa? Phân tích chi tiết hai kênh truyền dẫn

Gần đây, dư chấn của việc chính phủ Mỹ đóng cửa vẫn đang làm rung chuyển thị trường crypto. Từ ngày 1/10, Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa không nhượng bộ nhau về trợ cấp y tế, dẫn đến việc chính phủ liên bang đóng cửa suốt 41 ngày, mãi đến ngày 13/11 Thượng viện mới thông qua dự luật ngân sách tạm thời. Điều này không chỉ là chuyện riêng của Mỹ, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến thanh khoản của thị trường tiền số toàn cầu thông qua các kênh tài chính.

Thanh khoản bị hút cạn: Hiệu ứng hố đen của tài khoản ngân khố

Dữ liệu cốt lõi: Số dư tài khoản TGA của Bộ Tài chính Mỹ tăng vọt từ 30 tỷ USD lên hơn 100 tỷ USD, tương đương hút hơn 70 tỷ USD tiền mặt ra khỏi thị trường.

Bình thường, tài chính Mỹ là một hệ thống tuần hoàn – thu thuế, phát hành trái phiếu, nộp vào tài khoản TGA, sau đó chi tiêu của chính phủ lại đưa dòng tiền trở lại thị trường. Việc đóng cửa đã phá vỡ cân bằng này: Thuế vẫn thu đều (tháng 9 thu về 543,6 tỷ USD), nhưng chi tiêu lại đình trệ (tháng 9 chỉ chi 345,7 tỷ USD). Kết quả là tiền chỉ vào mà không ra, TGA biến thành hố đen tài chính.

Điều này đẩy chi phí tài trợ bằng USD lên cao. Lãi suất repo qua đêm (GC Repo) ngày 31/10 tăng vọt 22 điểm cơ bản, vượt xa biên độ mục tiêu của Fed. Các ngân hàng thương mại ồ ạt dùng tiện ích repo vĩnh viễn của Fed, lập kỷ lục mới. Quan chức Fed thừa nhận riêng, hiệu ứng thắt chặt do TGA tăng mạnh chẳng khác nào mấy lần tăng lãi suất.

Crypto chịu ảnh hưởng trực tiếp nhất là các nhà tạo lập thị trường. Một lãnh đạo quản trị rủi ro của một MM lớn tiết lộ: “Trong thời gian đóng cửa, chi phí tài trợ USD của chúng tôi tăng hơn gấp đôi, buộc phải giảm mạnh hoạt động tạo lập thị trường.” Hệ quả là chênh lệch giá mua – bán nới rộng, độ sâu thị trường giảm, giao dịch lớn dễ gây sập giá.

Quản lý dự trữ của Stablecoin cũng bị giáng một đòn. Phần lớn stablecoin được bảo chứng bằng trái phiếu chính phủ ngắn hạn hoặc tài sản USD, việc thanh khoản bị khóa ảnh hưởng trực tiếp đến nhà phát hành. Chênh lệch giá OTC stablecoin từ +0,3% rơi xuống -1,1%, cho thấy “thiếu hụt giả” USD đã lan sang crypto.

Tâm lý: Hố đen dữ liệu + ồn ào chính trị = Ác cảm rủi ro lên đỉnh

Một tác động khác kín đáo hơn nhưng sát thương mạnh hơn: Đảo chiều tâm lý thị trường.

Việc đóng cửa khiến các cơ quan thống kê như Bộ Lao động, Bộ Thương mại dừng hoạt động, số liệu CPI, việc làm phi nông nghiệp đều ngưng công bố. Chuyên gia kinh tế trưởng của JPMorgan nói trong báo cáo khách hàng: “Không có dữ liệu để ra quyết định, chẳng khác nào người mù sờ voi.” Thị trường rơi vào trạng thái mù thông tin.

Cùng lúc đó, Trump tuyên bố dọa áp thuế, xung đột Nga – Ukraine leo thang, tình hình Trung Đông căng thẳng… bất định chồng chất. Chỉ số sợ hãi của Đại học Chicago rơi xuống 23, vùng cực kỳ sợ hãi theo tiêu chuẩn.

Trong “cơn bão hoàn hảo” này, nhà đầu tư bắt đầu bán tháo tài sản rủi ro. Crypto bị gắn mác “tài sản siêu rủi ro”, dĩ nhiên chịu trận đầu tiên. 4 tuần liên tiếp vốn rút ròng, quỹ tiền số bị rút 4,7 tỷ USD. Một quản lý quỹ phòng hộ ở Phố Wall thẳng thắn: “Bất định đến mức này, phản xạ đầu tiên là cắt giảm rủi ro, crypto luôn là thứ bị cắt đầu tiên.”

Áp lực bán + MM rút khỏi thị trường = hiệu ứng dây chuyền. Giá giảm → Margin call nổ → Bán tháo thêm → Độ sâu thị trường cạn kiệt. Thành vòng luẩn quẩn “giá giảm → giải chấp → bán tháo → lại giảm tiếp”.

Đóng cửa kết thúc, tín hiệu phục hồi đã xuất hiện

Tin tốt là sau khi Thượng viện thông qua ngày 11/11, Bộ Tài chính cần đưa số dư TGA về 60 tỷ USD, đồng nghĩa bơm ít nhất 50 tỷ USD thanh khoản trở lại thị trường.

Dữ liệu lịch sử khá thuyết phục:

• Sau khi đóng cửa tháng 10/2013, BTC tăng 54% trong 30 ngày
• Sau khi đóng cửa 2018-2019, BTC tăng 15% trong 30 ngày

Lần này vừa kết thúc, BTC đã phục hồi vượt 15.000 USD.

Trump còn úp mở sẽ thực hiện gói “cổ tức thuế quan” 40 tỷ USD, nếu thực hiện sẽ lại thêm một đợt bơm tiền. Về kỹ thuật, BTC dường như đã xác nhận “giá IPO” (tín hiệu tạo đáy). Nếu vượt kháng cự 104.300 USD, mục tiêu kỹ thuật hướng đến 119.900 thậm chí 175.500 USD.

Kết luận: Bế tắc chính trị Mỹ giống như một tảng đá ném xuống hồ tài chính, gợn sóng cuối cùng cũng lan tới từng ngóc ngách của crypto. Những nhà đầu tư nhìn thấu các mối liên kết này mới có thể nắm bắt cơ hội tốt hơn ở chu kỳ tiếp theo.