Tiền điện tử thực sự "chết" khi nào?

Ai đó đã viết điều mà tôi đã nghĩ từ lâu: sự thuần khiết của Bitcoin không còn tồn tại nữa.

Vào năm 2009-2010, Bitcoin là một hệ tư tưởng thuần túy. Những người tiên phong không mua để làm giàu—thậm chí còn chưa có giá. Họ xây dựng mạng lưới, giáo dục, và tặng Bitcoin như không khí. Tinh thần peer-to-peer của internet thời sơ khai tồn tại trong từng node. Phân quyền không phải là khẩu hiệu, mà chính là mục tiêu.

Rồi sàn giao dịch xuất hiện. Và đó là lúc mọi thứ thay đổi.

Một khi Bitcoin có giá, lòng tham xuất hiện. Mt.Gox, Bitconnect, OneCoin—những câu chuyện cho thấy vốn đã chiếm đoạt một lý tưởng ra sao. Những người mất 10 Bitcoin ở Bitconnect là những tín đồ thực thụ. Tín đồ, nhưng lại không hiểu mình thực sự đã mua gì.

Sự chuyển hóa diễn ra như sau:

Từ 2012 trở đi: Thị trường không còn tìm kiếm sự phân quyền. Thị trường bắt đầu săn lùng cơ hội arbitrage, khai thác thông tin phi đối xứng. Đầu cơ thuần túy.

2017: Hơn 500 dự án huy động hàng chục tỷ đô la. 90% biến mất trong ba năm. Token không phải là tài sản—chúng là những lời hứa dưới dạng kỹ thuật số. Các đội ngũ kiểm soát phân phối, tạo sự khan hiếm giả và những câu chuyện hấp dẫn.

Ngày nay: Crypto là một trò chơi khai thác giá trị tinh vi. Những câu chuyện mới xuất hiện mỗi tuần—luôn hào nhoáng, luôn đáng tin, luôn hứa hẹn sự cứu rỗi. Và nó hiệu quả, vì hy vọng là chất gây nghiện dễ bán nhất.

Mọi người mua câu chuyện, không phải tài sản. Làn sóng niềm tin lấn át phân tích lý trí. FOMO + chủ nghĩa bộ lạc + sự khan hiếm tâm lý = cỗ máy in tiền.

Những người kỳ cựu đã hiểu luật chơi. Người mới vừa bước vào. Một số thắng và rút lui. Những người khác ở lại làm “thanh khoản thoát hàng”.

Chu kỳ này không bao giờ kết thúc bởi lòng tham của con người là vô hạn.

Khi việc ứng dụng mở rộng, các chính phủ sẽ kiểm soát chu kỳ này (nhân danh quản lý nhà nước), và đưa dòng vốn trở lại hệ thống thuế.

Nhìn lại: thứ từng đại diện cho tự do và hy vọng giờ chỉ còn là chiếc bình chứa ảo ảnh. Chúng ta theo đuổi lý tưởng, nhưng giao nộp cả tinh thần lẫn của cải cho thị trường.

Có lẽ, đây mới là câu chuyện thật sự của tiền mã hóa.